Inhuldiging herdenkingsmonument As Terug

Het huidige oorlogsmonument van As werd plechtig onthuld op 6 augstus 1950 en is ontworpen door J. Reumers uit Gent. Het monument herdenkt alle slachtoffers van beide wereldoorlogen en in het bijzonder de Asserse oorlogsslachtoffers, soldaten, politieke gevangenen en weerstanders.

Het oorspronkelijke plan van het gedenkteken werd enkele keren aangepast, na opmerkingen van stedenbouw en waarschijnlijk ook omwille van de kostprijs. Het monument zou aanvankelijk in rijkere materialen ontworpen zijn. Vanaf 1950 stond het monument op het kruispunt van de Dorpsstraat en de Weg naar Bree. Op 16 oktober 1975 besloot de gemeenteraad het gedenkteken te verplaatsen. Eenparig besluit de gemeenteraad het monument te verplaatsen naar het Kerkplein, midden op het laagste "grasperk".

Extra info

Op 15 augustus 1914 kreeg As voor het eerst bezoek van een groep van, zeven ulanen verkenners, die te paard om 11u door het dorp reden in de richting van Bree. Rond 13 uur keerde één ulaan van Bree naar As terug. Twee gendarmen gingen hem tegemoet en vroegen hem zich over te geven. Omdat de man wilde vluchten, werd eerst het paard gedood door een geweerschot en door een tweede en derde schot geraakte de jongemand dodelijk gewond. Na overbrenging naar het hospitaal van Genk, overleed hij daar.

Zijn weergekeerde strijdmakkers werden door de plaatselijke bevolking over de gebeurtenissen niet ingelicht, waardoor As van represailles gespaard bleef. De dagen daarop kwamen bijna elke dag verkenners navraagd doen over het voorval. Een twintigtal Duitsers bezetten de gendarmerie van het dorp en haalden de Belgische driekleur neer en verlieten het dorp onder de bedreiging van vernieling en brand.

Op 22 september 1914 werden twee Belgische vrijwilligers op de fiets door enkele Duitsers doodgeschoten, waarna ze in een zelfde graf op het kerkhof begraven werden.

Op 5 oktober werd de gendarmerie van As door de Duitsers geplunderd.

Op 2 december 1916 werden vijftien "werkloze" mannen uit As per trein van Hasselt naar Duitsland gevoerd.

(Gegevens Onroerend Erfgoed Vlaanderen)